Fenilketonüri Hastalığı Nedir?
Fenilketonüri hastalığı nedir?
Bu hastalık, fenilalalin metabolizmasındaki bozukluktan kaynaklanır. Fenilalanin, vücut için gereken ve gıdalarla alınan aminoasit yapı taşıdır. Bu aminoaitin vücutta fenilalalin hidroksilaz enzimiyle tirozine çevrilmesi ve işlevlerin bu şekilde yapılması gerekirken, bu çeviride yanlışlık olması durumunda kanda fenilalaninin değeri artarak hastalık gelişir.
Hastalığı taşıyan bebekler doğduklarında sağlık durumdadır. Yukarıda bahsettiğimiz durumun gerçekleşmesi, beyin gelişiminde bozulmaya ve nörolojik hasarlara yol açabilir. Bebeklerde gelişen bu durum, erken evrede teşhis edilerek tedavi altına alınmazsa geri dönüşümü olmayan beyin hasarına, zeka geriliğine, gelişme geriliğine, istemsiz kasılmalara, kendi kendine zarar verme, istemsiz kasılmalara, otistik davranış bozukluğu gibi durumlara neden olabilir. Bu bebeklerdeki idrar; fenilalanin metabolitleri yüzünden kötü kokar, genellikle koku fare idrarı kokusuna benzetilebilir. Hastalığı tedavi edilmeyen çocuklarda zamanla saç, deri ve gözde pigmentasyon kaybı meydana gelerek; sarışın, ince saçlı ve mavi gözlü olabilirler.
Hastalık nasıl teşhis edilir?
Hastalıkta ilk tanı yenidoğan tarama testlerinde çıkar. Fenilalanin düzeyindeki artışın gözlemlenmesi ile kolay bir şekilde tanı konabilir. Bu yüzden; yenidoğan bebeklerden Guthrie kartı olarak bilinen özel kağıtlara, taburculuktan önce topuklardan birkaç damla kan alınır. Bu testin yanlış sonuç vermemesi adına; kan örneğinin, bebeğe protein takviyesi yapıldıktan, yaşamının ilk 24 saatinden sonra alınması önemlidir. Eğer, taburculuk 24 saat içinde gerçekleştirilecek ise kan örneği ilk hafta içinde yeniden alınmalıdır.
Fenilketonüri hastaları anne sütüyle beslenebilir mi?
Anne sütüyle beraber fenilalaninsiz medikal mamalar kullanılabilir. Takiben, kan fenilalanin değerleri yakından izlenerek, bebeklerin anne sütüyle beslenmesine izin verilebilir.
Fenilketonürili hastaların tüketmemesi gereken ürünler nelerdir?
- Süt ve süt ürünü içerikli gıdalar
- Yumurta
- Et ve et ürünleri
- Hayvana ait iç organlar
- Ekmek
- Her çeşit kuru yemiş
- Kuru baklagil sınıfında yer alan yiyecekler
- Hazır besin ürünleri
- Aspartam ve fenilalanin içeren bütün içecek, sakız ve yiyecekler
Hastalığın önlenmesi mümkün müdür?
Bu hastalık kalıtsal bir hastalık olduğu için önlenemez. Ancak, erken tedavi ile nörolojik rahatsızlıklar ve hasarlar önlenerek, sağlıklı bir yaşama devam edilebilir.
Benzer Yazılar
Bebekler aç hissettiklerinde, altını ıslattıklarında veya kaka yaptıklarında, uykusu var ise, çok fazla sıcak veya çok fazla soğuk hissettiklerinde, gaz çıkaramama durumunda, giydirilen kıyafetlerin rahatsız hissettirmesi gibi birçok durumda kendi rahatsızlıklarını ifade edebilmek adına ağlamaya başlarlar.
İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Yenidoğan Yoğun Bakım Uzmanı Doç. Dr. Şenol Bozdağ, emzirme ile ilgili merak edilenleri anlattı.
Yenidoğan tarama testleri yaşamın ilk evrelerinde istenilen belirtilerin verilmemesi ile bebeğe ilerde sıkıntılar yaşatmaması adına sağlık için yapılan tarama testleridir.
Yeni doğan bebeğin topuğundan alınan birkaç damla kan, doğumsal hastalıkların araştırılmasına yardımcı olur. Bu test topuk kanı taraması olarak bilinir.
Testisler anne karnında gelişirken böbrek bölgesinde oluşur. Testisin damar ve sinirleri böbrek bölgesinden gelir. Yani uzun bir sap ile aşağıya iner. Bu yerleşme tam anlamıyla olmayabilir. Herhangi bir yerde takılı kalır.
Ülkemizde bir yılda doğan bebeklerin yaklaşık yüzde 10’u, prematüre olarak doğmaktadır. Bu bebeklerin büyük bir kısmı ise, bir kilonun altında yani; "Aşırı Düşük Doğum Ağırlıklı" olarak dünyaya gelmektedir
Yenidoğan bebeklerde görülen saç dökülmesi çiçeği burnunda birçok ebeveyni endişelendirir.
32 hafta önce ve 1500 gramdan daha az doğmuş bebeklerde gözlemlenen prematüre retinopatisi, bebeklerin gözlerindeki retina tabakasının damarsız alanlarında ortaya çıkar. Sinir hasarına neden olabileceğinden, görme kaybı ile sonuçlanab