Prematüre Bebeklerin Bakımı ve Emzirme Rehberi

Her doğum, yeni bir hayata adım atmaktır. Özellikle prematüre bebeklerin dünyaya gelişi, aileler için daha hassas ve özel bir süreçtir. İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi, Neonatoloji Bölümünden Prof. Dr. Şenol Bozdağ, bu sürecin aileler için daha sağlıklı geçmesi adına önemli bilgiler paylaşıyor. Prof. Dr. Bozdağ, doğumun ilk dakikalarından itibaren bebeğin sağlıklı gelişimi ve anne-bebek bağının güçlenmesi için emzirmenin ve bakımın önemine dikkat çekiyor.
Doğumdan Sonraki İlk Dakikalar: Ten Teması ve İlk Emzirme
Prof. Dr. Bozdağ, sağlıklı ve zamanında doğan bebeklerin, doğumdan hemen sonra anneleriyle ten temasına geçirilmesinin, anne ve bebek arasındaki bağın güçlenmesinde önemli bir ilk adım olduğunu belirtiyor. İlk yarım saat içerisinde anne memesinden emzirilmesi gereken bebeklerin, bağışıklık sistemi için çok değerli olan kolostrum (ağız sütü) alması gerektiğinin altını çiziyor.
Anne Sütünün Önemi ve Emzirme Desteği
Anne sütünün bebek sağlığı için doğal bir mucize olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Bozdağ, ilk altı ay boyunca sadece anne sütü ile beslenen bebeklerin, bağışıklık sisteminin güçlendiğini, sindirim sorunlarının azaldığını ve kronik hastalık risklerinin düştüğünü belirtiyor. Anne sütü her zaman taze, uygun ısıda ve kolay sindirilebilir bir besin olup, bebek için ideal bir içerik sunar.
Prematüre Bebeklerin Desteklenmesi
Prematüre bebeklerin gelişimi daha hassas bir süreç olduğundan, Prof. Dr. Bozdağ, anne sütünün sağılmasının ve sık sık verilmesinin önemini vurguluyor. Prematüre bebeklerin yeterli beslenmesi, kilo alımı ve gelişim takibi için doktor gözetiminde özel bir bakım süreci gerekmektedir.
Bebeğin İlk Günleri İçin Temel Bakım Rehberi
Prof. Dr. Bozdağ’ın aktardığına göre, yeni doğan bebeklerin bulunduğu odanın temiz, havadar ve güneş alacak bir ortamda olması önemlidir. Oda sıcaklığının 23-24°C arasında olması önerilirken, nem oranının %30-60 arasında tutulması gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, bebeğin uyku ve yatış pozisyonlarına dikkat edilmesi, yumuşak pamuklu kıyafetlerin kullanılması ve hijyenin sağlanması konusunda ailelere önerilerde bulunuyor.
Anne Sütü ve Emzirmenin Anneye Faydaları
Emzirmenin sadece bebekler için değil, anneler için de pek çok fayda sağladığını belirten Prof. Dr. Bozdağ, annenin doğum sonrası dönemde kansızlık riskini azalttığını, meme ve rahim kanseri riskini düşürdüğünü ve doğum sonu kanamaları azalttığını ifade ediyor. Aynı zamanda emzirme, anne ile bebek arasında güçlü bir duygusal bağ kurulmasına da yardımcı olur.
Anne Sütü Sağma ve Saklama Önerileri
Emzirme sürecinde hastanede yatan ya da anneyle aynı ortamda olamayan bebekler için, annenin süt sağma işlemini düzenli olarak yapması ve sütünü uygun koşullarda saklaması önemlidir. Prof. Dr. Bozdağ, anne sütünün sağılmasının ardından oda sıcaklığında 3 saat, buzdolabında 3 gün, derin dondurucuda ise 3 aya kadar saklanabileceğini belirtiyor. Sütün kullanımı sırasında, daha önce sağılmış ve tarih sırasına göre saklanmış sütlerin kullanılması önerilir.
EMZİRME POZİSYONU
Bebeğin başı ve gövdesi düz bir hatta olmalı
Yüzü memeye bakmalı
Vücudu anneninkine yakın olmalı
Yenidoğan poposundan tutulmalı
Parmaklar memenin altında göğsüne dayalı
İşaret parmağıyla meme alttan desteklenmeli
Başparmak memenin üstünde olmalı
Parmaklar memenin ucundan uzak olmalı
Meme ucuyla bebeğin dudaklarına dokunarak bebeğin ağzını genişçe açmasını sağlanır
Alt dudağı meme ucunun altına gelecek şekilde memeye tutulur.
Ağzı geniş açıktır,
Alt dudağı dışa dönüktür,
Areolanın ( meme başı etrafındaki daha koyu- kahverengi alan) büyük kısmını almıştır,
Çenesi memeye dokunur,
Yanakları yuvarlak ve dolgundur
Bebeğin sütü yutması duyulabilir
Emzirme anne için rahat ve zevklidir
Bebek memeyi kendisi bırakır
Meme başı dikleşmiş, sağlıklı görünür, göğüs yumuşar
4-5 gün içinde bebeğin gaitasının rengi açılır, sarı bir hal alır
Bebek memeye iyi yerleşemezse
Bebek meme başını emdiği için meme çatlakları, kanama ve ağrı olur
Sütü tam alamadığı için doymaz ve memelerde gerginlik olur
Doymayan bebek tartı alamaz ve memeyi reddeder
Sonuçta memelerde süt yapımı azalır
Emzirme süresi
Kendisi bırakana kadar bebeği memede tutmak gerekir
İlk günler toplam süre 25-30 dk
Daha sonra 15-25 dk
ANNE SÜTÜNÜN ANNEYE YARARLARI
Ucuz, hazırlama sorunu yoktur.
Kansızlığı önler.
Doğum sonu kanamayı azaltır.
Doğum aralığını arttırmaya yardım eder.
Meme ve rahim kanserinden korur.
Annede sakinlik ve duygusal tatmin sağlar.
Gebelik öncesi kiloya dönmeye yardımcı olur.
Nötral Çevre
Bebeğin bulunduğu odada çok fazla eşya bulundurulmamalı
Oda ısısı zamanında doğan bebekler için 23-24 C derece olmalı
Nem; %30-60 olmalı
Oda güneş görmeli ve sık havalandırılmalı
Oda kokusu, parfüm vs kullanılmamalı
Evde, bebeğin bulunduğu ortamda kesinlikle sigara içilmemeli
Sık, kalabalık ve özellikle solunum yolu hastalığı olan ziyaretçiler kabul edilmemeli
Ziyaretçilerin bebekle yakın temasına, öpmesine izin verilmemeli
Bebek kapalı ve kalabalık ortamlardan uzak tutulmalı
El temizliğine özen gösterilmeli
Küçük çocuklar bebekle yalnız bırakılmamalı
Yanık, zehirlenme ve diğer kazalara neden olmayacak bir ortam sağlanmalı
Bebek annenin yattığı odada olmalı (başarılı emzirme için) ve annenin ulaşabileceği mesafede ancak aynı yatakta olmamalı
Bebeğin yattığı yatak çok yumuşak olmamalı
Bebeğin kıyafetleri için pamuklu kumaşlar kullanılmalı
Bebeklerin başlarının altına yastık konulmamalı
Gerekirse yatağın baş kısmı yükseltilmeli
Yatakta yumuşak ve küçük oyuncaklar bırakılmamalı
Bebek uyurken sırtüstü veya yan yatırılmalı
Sert, düz iyi oturmuş yatak-yorgan kullanılmalı
Bebekler yatakları dışında bir yerde yatırılmamalıdır
Yer yüzeyi, kanepeler, anne kucakları, oto koltukları bebeklerin uyumasına uygun değildir.
Kalorifer, soba vb ısıtıcı yanında yatması
Giyim
Yumuşak, pamuklu, tüy, toz çıkarmayan kumaşlar
Kolay giydirilip çıkarılabilmeli
Çengelli iğne, nazar boncuğu gibi zarar verebilecek cisimler takılmamalı
Giydirilmeden önce sabun veya sabun tozu ile yıkanıp, ütülenmeli
Mevsime uygun ( üşümeyecek ve terlemeyecek kalınlıkta)
Kollarını ve bacaklarını rahat hareket ettirebilmeli
Araba koltukları ve anne kucakları;
Uyku amaçlı kullanılmamalı
Prematürelerin desteklenmesi gerekebilir
Banyo
Göbeği düşene kadar vücudu silme şeklinde banyo yapılmalıdır, sonra küvette banyoya başlanmalı.
Bebeklere yazları günaşırı, kışları üç günde bir banyo genellikle yeterlidir.
Sabun kullanılacaksa yumuşak, alkali olmayan tercih edilir
Banyo sıcak, hava akımı olmayan, rahat ve güvenli bir odada yaptırılır
Temizliğe yüzden başlanır, temiz, ılık su ile ıslatılmış bir yumuşak bezle gözler yavaşça silinir.
Göz-burun temizliğinde pamuk, yünlü ve sünger parçalar kullanılmamalı.
Küçük plastik küvet veya lavabo kullanılır
Dibine havlu veya köpük yastık yerleştirilir
Küvete ~ 7-8 cm ılık su konur
Bebek yerleştirilmeden önce yüz-saçı yıkanır
Üşümesini önlemek için saçı yıkadıktan sonraya kadar elbiseleri çıkarılmaz.
Isısı önceden kontrol edilmiş suya önce bebeğin vücudunun alt kısmı, sonra tüm vücudu sokulur.
Bebeği emniyetli bir şekilde tutarken yumuşak, sakin bir ses tonuyla konuşulmalıdır
Bebek cildine uygun sabun ve/veya şampuan kullanılmalı
Su ısısı: 37 C
Ortam ısısı 24-26 C
Hava akımı olmamalı
Bol su ile iyi durulanmalı
Kışın haftada 2 kez yazın günaşırı banyo yaptırılmalı
Her banyodan sonra krem veya yağ sürülmesine gerek yok
Cilt kuru ise bebek losyonu veya nemlendiricisi kullanılabilir
Saçlı deride konak varsa banyodan sonra geniş aralıklı tarakla saçlar taranır
Alt Bakımı
Pişik oluşmaması için sık bez değiştirilmeli
Beslenme öncesi bebeğin altı kirli ve huzursuz ise bez değiştirilmeli
Emzirme sırasında barsak hareketleri artacağı için beslenme sonrası bebeğin altı kontrol edilmeli
Temizlik için ılık su ve pamuk ile silme veya yıkama tercih edilmeli
Mümkünse ılık akarsuyla yıkanmalı
Seyahat ve ev dışı koşullarda bebekler için uygun, alkolsüz, parfümsüz, yumuşak dokulu ıslak mendiller kullanılabilir
Silme-yıkama sonrasında bebeğin altı kurutulmalı
Kuruladıktan sonra bariyer oluşturucu kremler kullanılabilir
Kız bebeklerde silme işlemi önden arkaya doğru yapılmalı
GÖBEK BAKIMI
Göbek kordonu genellikle 3-7 günde, en fazla 15 günde düşer
Bezin dışında ve kuru tutulmalı
Düştükten sonraki ilk gün hafif bir kanama olması normal
Göbek düşmeden önce çevresinde kızarıklık, kanama, kötü kokulu akıntı
Göbek 15 günlükten sonra halen düşmediyse
Düştükten sonra kanama veya akıntı devam ediyorsa doktor kontrolü gerekebilir
Benzer Yazılar
İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Yenidoğan Yoğun Bakım Uzmanı Doç. Dr. Şenol Bozdağ, emzirme ile ilgili merak edilenleri anlattı.
Yenidoğan tarama testleri yaşamın ilk evrelerinde istenilen belirtilerin verilmemesi ile bebeğe ilerde sıkıntılar yaşatmaması adına sağlık için yapılan tarama testleridir.
Ülkemizde bir yılda doğan bebeklerin yaklaşık yüzde 10’u, prematüre olarak doğmaktadır. Bu bebeklerin büyük bir kısmı ise, bir kilonun altında yani; "Aşırı Düşük Doğum Ağırlıklı" olarak dünyaya gelmektedir
Hayvanlarda ve insanlarda hastalık yapabilen bakteri virüs gibi mikropların oluşturduğu zehirlerin etkilerinin ortadan kaldırılması için geliştirilmiş olan biyolojik maddelere aşı denilir. Ebeveynler çocuklarının doğduğu andan itibaren aşı dönemlerini takip etmeleri gerekir.
Her doğum, yeni bir hayata adım atmaktır. Özellikle prematüre bebeklerin dünyaya gelişi, aileler için daha hassas ve özel bir süreçtir. İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi, Neonatoloji Bölümünden Prof. Dr. Şenol Bozdağ, bu sürecin aileler için daha sağlıklı geçmesi adına önemli bilgiler paylaşıyor.
Sütüm gelmiyor endişesiyle hemen mamaya başlamak doğru değil.
Bebeklerin cildi biz yetişkinlerden çok daha farklıdır.
Yeni doğmuş olan bebeklerde meydana gelen bu durum bazı zamanlarda fark edilemiyor. Bebeğinizi uzattığınızda boynu sabit olarak eğri duruyorsa ve düzelmiyorsa eğrilik mevcut demektir.
32 hafta önce ve 1500 gramdan daha az doğmuş bebeklerde gözlemlenen prematüre retinopatisi, bebeklerin gözlerindeki retina tabakasının damarsız alanlarında ortaya çıkar. Sinir hasarına neden olabileceğinden, görme kaybı ile sonuçlanab