İshale Ne İyi Gelir?
İshal nedir?
Gün içinde normalden daha sık, sulu dışkının çıkmasıyla oluşan bağırsak hareketlerine ishal denilmektedir. Diğer ismi diyare olup, şikayetin ömrü kısadır. Çoğu zaman birkaç gün boyunca sürer ve genellikle de herhangi bir tedavi uygulanmadan yok olur. Bu şikayet akut ve kronik olarak 2 başlık altında ayrılır. Akut ishal geçiciyken, kronik ishal uzun süreli olduğu için kalıcı olabilir.
- Akut ishal: Şikayetin 1-2 gün devam etmesi durumudur. Viral ya da bakteriyel bir enfeksiyona bağlı olarak gelişebilirken, gıda zehirlenmesi de bu şikayete yol açabilir. Uluslararası tatil ve ziyaretlerde bakterilerin ve parazitlerin neden olduğu turist ishali, bir başka akut ishale yol açabilir.
- Kronik ishal: En az 4 hafta boyunca devam eder. Bu durumun altında bağırsak rahatsızlığı ya da bağırsak bozukluğunun neden olduğu tıbbi bir bulgu vardır. Örneğin; çölyak, Crohn, irritabl bağırsak sendromu ve inflamatuar bağırsak hastalığı olabilir. Bu hastalıkların hepsi çok ciddidir ve bekletilmeden uzman kontrolüne başvurulmaldıır.
İshal neden olur?
- Birtakım hastalıklar ve tıbbi öyküler ishale yol açabilir. Öncelikli olarak virüslerin neden olduğu ishali ele alabiliriz. Bu virüsler arasında; Norwalk virüsü, sitomegalovirüs ve viral hepatitler bulunur. Ayrıca, rotavirüs de çocukluk dönemde akut ishalin yaygın olarak görülmesinin önemli bir nedenidir.
- Bakteri ve parazitler de ishale yol açan yaygın nedenlerdendir. Bozulmuş, üzerine bakteri veya parazit sıçramış gıda ve içecekler; bakteri ve parazitlerin; insan vücuduna direkt girmesine yol açabilir. Clostridium difficile de ishalin önemli bir nedeni olup, aynı zamanda ciddi enfeksiyonlarla sonuçlanabilecek bir başka bakteri türüdür.
- Bazı ilaçların göstereceği yan etkiler, ishal ile sonuçlanabilir. Örneğin antibiyotikler, bağırsaklardaki beslenmeyi destekleyen iyi ve kötü bakterileri ayırt etmeden tamamını yok edebilir, sindirim sisteminin doğan dengesini kaybettirebilir. Kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar ve magnezyumlu antasitler de ishale neden olan bazı ilaçlar arasındadır.
- Laktoz intoleransı de ishale neden olabilir. Laktoz, süt ve diğer süt ürünlerinde bulunan bu şeker türünü insan vücudu sindirirken zorlanabilir ve buna bağlı ishal şikayeti doğabilir. Laktozun sindirilmesinde önemli rolü olan enzim seviyelerinin yaşa bağlı olarak düşmesiyle laktoz intoleransı artabilir.
- Fruktozun sindirilmesi konusunda zorluk yaşayan bireylerde de ishal gelişebilir. Meyve ve balda doğal olarak bulunan bu şeker türü, bazen içeceklerin içinde tatlandırıcı olarak kullanılabilir.
- Crohn hastalığı, ülseratif kolit, çölyak, mikroskopik kolit ve irritabl bağırsak sendromunun neden olabileceği bozukluklarından bağlı gelişen ishal kronik hale gelebilir.
İshal belirtileri nelerdir?
İshal kendiliğinden geçiyor olsa da birkaç günden uzun fazla sürmesi dehidrasyon; yani susuzluk, şiddetli karın ağrısı, makat ağrısı, kanlı dışkı, siyah renkli dışkı, yüksek ateş gibi belirtiler verebileceğinden dolayı uzman doktora başvurulması önemlidir. En önemli belirtiler arasında şunlar yer alır:
- Karın ağrısı
- Ateş
- Karın krampı
- Gevşek ve sulu dışkı
- Kanlı dışkı
- Dışkıda mukus
- Karında şişkinlik
- Mide bulantısı
- Aniden gelen acele tuvalete çıkma hissi
İshal nasıl teşhis edilir?
İshalin teşhis edilebilmesi için hekim tarafından tıbbi geçmiş sorgulaması yapılır ve kullanılan ilaçlar değerlendirilir. Fiziki muayene sonrasında ishal nedeninin saptanması için bazı tetkikler istenebilir. Bu testler; tam kan sayımı, bakteri ya da parazitlerin varlığını kontrol etmek amacıyla dışkı (gaita) veya kolonoskopi olacaktır.
İshal nasıl tedavi edilir?
İshal, herhangi bir tedavi uygulanmadan birkaç gün içinde kendi kendine yok olur. Bu süreçte bol sıvı tüketimi önemlidir. Şikayetin daha uzun sürdüğü durumlarda, doktorun reçete edeceği ilaçların kullanılması gerekebilir. Antibiyotikler, bakteri ya da parazitlerin yol açtığı ishali tedavi etmeye yardımcıyken; şikayetin kaynağı virüs ise antibiyotiklerin etkisi olmaz.
Vücudun uzaklaştırdığı su ve minerallerin yerine konması amacıyla su tüketimi önemlidir. Ancak, bu mideye rahatsızlık veriyor ve kusma ile sonuçlanıyorsa damar yoluyla serum verilebilir.
Potasyum desteği için meyve suyu, sodyum desteği için çorba benzeri içecekler tüketilerek vücut kayıplarının tolere edilmesi; böylelikle elektrolit seviyesinin korunması önemlidir. Fakat, elma suyu gibi meyve suları, ishali çok daha şiddetlendirebilir. Bu süreçte; kafein ve alkol tüketiminden uzak durulması da önemlidir.
Probiyotik tüketimi; sindirim sistemi işleyişi açısından faydalı bakterilerin varlığını artırabilir, sağlıklı bir denge kurmaya yardımcı olabilir. Fakat, bu ishalin yaşanma süresine etki etmez.
Benzer Yazılar
Koronavirüsün alerji hastalıklarının üzerindeki etkisi nasıldır?
Uzmanlardan “Deprem Sonrası Solunum Yolu Enfeksiyonları” Uyarısı!
Ebola virüsü hastalığı ölümle sonuçlanan bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığı olarak tanımlanır. Şüpheli bir durumda kanda virüs ya da virüse karşı antikorların bulunmasıyla tanı konulabilir. Ebola virüs hastalığının insan ya da hayvanlar için herhangi bir aşısı yoktur.
Gün içinde normalden daha sık, sulu dışkının çıkmasıyla oluşan bağırsak hareketlerine ishal denilmektedir. Diğer ismi diyare olup, şikayetin ömrü kısadır. Çoğu zaman birkaç gün boyunca sürer ve genellikle de herhangi bir tedavi uygulanmadan yok olur.
Hipokrat’ın dediği gibi “Besinler ilacınız, ilacınız besinler olsun”
Kedi, köpek veya başka bir hayvan tarafından tırmalandığımızda veya ısırıldığımızda aklımıza direkt, “acaba kuduz olur muyum” sorusu gelmektedir. Rabies ya da Lyssa olarak da bilinen kuduz, hayvanlarda olan ve insanlara geçebilen bir çeşit virüs hastalığıdır.
Mantar zehirlenmesi, ülkemizde ciddi sağlık sorunu olmaya devam etmektedir. Her zaman önerildiği gibi, en etkin tedavi yöntemi korunmaktır.
İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Servet Öztürk, okula başlayan çocuklar için koronavirüse karşı korunmada bilgilendirmelerde bulundu.
