Vücudumuzun Mucizevi Kimyasalları: Endokrin Sistem
Vücudumuzun Mucizevi Kimyasalları: Endokrin Sistem
Endokrin sistem insanın vücut dengesi için çalışan sistemdir. Kimyasallar aracılığıyla iletişim kuran bir yapıya sahip olan bu sistem insan vücudunun en temel sistemlerinden bir olma özelliğini taşımaktadır. Kurulan bu kusursuz iletişimde mesajları taşımakla görevli olan maddeler hormonlardır. Endokrin sistemin bazı görevleri şunlardır;
- Üreme fonksiyonlarını düzenlemek
- Gelişimi ve büyümeyi kontrol altında tutmak
- Stresli durumlara adaptasyon sağlamak
- Vücudun genel dengesini korumak
İç salgı bezlerinin oluşturduğu bir sistem olan endokrin sistem hormonların sentez ve salgısı ile özelleşmiş bir yapıya sahiptir. Her hormonun özelleşmiş olduğu bir alan bulunmaktadır. Hormonlar, endokrin sistem altında değerlendirmeye alınan çeşitli özelleşmiş bezler tarafından salgılanan kimyasal maddelerdir. Çevremize verdiğimiz tepkilerimizi kontrol eden hormonlar aynı zamanda vücudumuz için gerekli fonksiyonlar için ihtiyaç duyulan besin ve enerjiyi sağlamaya destek vermektedirler.
Hormonların Vücutta Yolculuk Süreci
Hormonlar vücutta kan aracılığı ile yol almaktadırlar. Vücut içerisinde iki tür haberleşmeyi sağlamaktadırlar. İlk yol, özelleşmiş hormonu salgılayan bir bezin, hormon seviyelerini değiştirmek amacıyla bir diğer özelleşmiş bezi uyaran hormonu dengeleyebilmek için iletişime geçilen yoldur. Hormonlar kendi aralarında etkileşim içerisindedirler. Günlük rutin hayata devam edilirken, yemek yerken, dinlenirken, çalışma halindeyken hormonlar, olunan duruma uygun bir denge oluşacak şekilde salgılanmaya devam etmektedirler. Kan içerisinde bulunan hormon miktarı gün içerisinde artmaya ve azalmaya devam etmektedir. İkinci yol ise endokrin bezlerin özelleşmiş hedef organ arasındaki yoldur. Örneğin tehlike anında kaçmamız gereken bir anda böbrek üstü bezlerinde adrenalin salgılanması bu duruma örnek olarak verilebilir. Bu iki iletişim yolunda da bu mucizevi kimyasallar, vücudun genel dengesini korumaya çalışmaktadırlar.
Hormonların Doğru Çalışamadığı Durumlar
Tüm bu sistem bazı durumlardan dolayı sekteye uğrayabilmektedir. Sistemin doğru çalışmadığı durumların endokrin sistemi üzerinde, fazla hormon üretimi, az hormon üretimi ve hormon direnci gelişmesi gibi sonuçları vardır.
Vücudun fazla hormon üretimi bir hormonun olması gerekenden çok daha fazla salgılanmasıdır. Bu durumun oluşmasında birçok neden bulunmaktadır. Bunlardan bazıları; bezlerde oluşan tümör dokuları, bağışıklık sistemi bozuklukları veya iltihaplanması olarak sıralanabilmektedir.
Az hormon üretimi durumlarında, bir hormonun olması gerekenden az salgılandığı görülmektedir. Bu durumun birçok sebebi vardır. Bir bezin ameliyatla alınmış olması ya da harabiyete uğramış olması hormon azlığının sebepleri arasındadır. Bağışıklık sisteminde bulunan bazı istenmeyen durumlardan dolayı bezler hasar görebilmektedir. Ayrıca hormon yapımında gerekli olan bazı maddeler bulunmaktadır. Bu maddelerin bazıları dışarıdan alınmaktadır. Dışarıdan alınan gıdanın az veya yetersiz olduğu durumlarda da hormon azlığı yaşanabilmektedir.
Hormon direncinin olduğu durumlarda ise üretilen hormonun hücre içerisinde beklenen etkiyi yaratamamasıdır.
Bu üç sonucun yaşandığı durumlarda da vücudun dengesi sekteye uğramaktadır. Vücudun sağlıklı haline geri dönebilmesi için doktora başvurulması gerekmektedir. Tüm bu sonuçlardan birini yaşadığınızı anlayabilmek için uzman kadro ve ileri teknolojik cihazlarla donatılmış sağlık kurumlarına başvurabilirsiniz.
Benzer Yazılar
Cushing sendromu, vücudun aşırı miktarda kortizol hormonu üretmesi sonucunda ortaya çıkar. Böbrek üstü bezleri tarafından salgılanan kortizol hormunu, yaşam için gereklidir ve hastalığın getirdiği strese yanı vermeyi sağlar. Hemen hemen, tüm vücut dokularına etkisi vardır. Ancak, kortizolun çok fazla üretimi Cushing sendromu olarak isimlendirilir.
İnflamasyon, vücudun herhangi bir hasara karşı verdiği koruyucu bir cevaptır. Akyuvarların insan vücudunu bakteri ya da virüs gibi dış etkenlerden koruması anlamındadır.
B12 vitamini B vitaminleri gibi suda çözünen bir vitamindir. Merkezi sinir sisteminin etkin faaliyet göstermesi için B12 vitaminine ihtiyaç duyulur içerisinde kobalt bulunan vücudumuzda önemli vitaminlerden biridir.
Endokrin sistem insanın vücut dengesi için çalışan sistemdir. Kimyasallar aracılığıyla iletişim kuran bir yapıya sahip olan bu sistem insan vücudunun en temel sistemlerinden bir olma özelliğini taşımaktadır.
Paratiroid bezi salgıladığı hormonlar sayesinde kandaki kalsiyum seviyesini kontrol eder.
Diğer adı adrenal yetmezlik olan Addison hastalığı oldukça nadir görülen bir hastalık olup, vücudun bazı hormonları yeteri kadar üretememesi sonucunda ortaya çıkar.
Ramazan ayında diyabet hastalarında, uzun süreli açlık sonucu şeker yükselmesi, şeker düşmesi, şeker koması, tansiyon yükselmesi, kalp krizi ve felç riskinde artma gibi çeşitli istenmeyen durumlar ortaya çıkmaktadır.
Cushing sendromu, vücutta çok fazla kortizol üretimi ile oluşan bir hastalıktır. Kortizol yani stres hormonu böbrek üstü bezleri tarafından oluşan bir hormondur. Bu hormon tehdit altında oluşan bir hormondur. Bu vücudumuzun kendini tehditlere karşı koruma olarak verdiği bir yanıt olarak gösterilebilir. Kortizol oranı genelde vücut tarafından düzenlenir. Fakat yüksek ses, stres bu seviyeyi çıkarabilir.
Şeker hastalığı, kan şekeri olarak da isimlendirilen kan şekerinin yüksek çıktığında görülen bir hastalıktır.
İnsan vücudu için hayati öneme sahip olan tiroid hormanlarının az ya da çok salgılanması pek çok ciddi sağlık sorununa neden olabilmektedir.