Cushing Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Cushing sendromu nedir?
Cushing sendromu, vücudun aşırı miktarda kortizol hormonu üretmesi sonucunda ortaya çıkar. Böbrek üstü bezleri tarafından salgılanan kortizol hormunu, yaşam için gereklidir ve hastalığın getirdiği strese yanı vermeyi sağlar. Hemen hemen, tüm vücut dokularına etkisi vardır. Ancak, kortizolun çok fazla üretimi Cushing sendromu olarak isimlendirilir.
Cushing sendromu belirtileri
Kişiden kişiye göre belirtiler hafiften, geniş bir yelpazeye kadar yayılım gösterebilir. Yetişkin bireylerde en sık rastlanılan belirti kilo artışıdır ve özellikle gövde kısmında belirgin durumdadır. Diğer sık görülen belirtiler ise hipertansiyon, hafıza sorunları, dikkat ve konsantrasyon bozukluğudur.
Korizol hormunun aşırı yükselmesi, protein kaybına neden olur ve bu durum kasların zayıflaması ile sonuçlanır. Vücudun çeşitli bölgelerinde yağ dokuları gözlemlenir. Özellikle yüzde birikmesiyle aydede yüzü, omuz aralarında birikmesi sonucunda ise bufalo kamburu dediğimiz durumlar gelişebilir. Hastalığın diğer belirtilerini sıralayacak olursak:
- Huzursuzluk
- Uykusuzluk
- Halsizlik
- Baş ağrısı
- Depresif ruh hali
- Sivilce artışı
- Yüz kızarıklığı
- Kemik erimesi
- Aşırı susama hali
- Sık idrar ihtiyacı
- Kan şekeri seviyesinde artış
- Aşırı kilo artışına bağlı obeziye
- Tekrar eden enfeksiyon
- Cildin incelmesi ve kolay kararması
- Karın, kalça, göğüs ve kollarda pembe ya da mor renkte çatlak oluşumları
- Yaranın geç iyileşmesi
- Kadın bireylerde tüylenme
- Regl düzensizliği
- Cinsel arzuda azalma
- Erkeklerde erektil fonksiyon kaybı
- Fertilitede azalma
- Çocukların büyümesinde yavaşlama
Cushing sendromu nedenleri
Steroid içerikli ilaçların uzun süre ve yüksek dozda kullanılması Cushing sendromuna neden olabilir. Ancak, astım tedavisinde inhaler veya ürtiker için kullanılan krem formundaki steroidler düşük dozda olduğu için bu sendroma neden olmaz. Hastalığın diğer belirtileri şöyledir:
- Yüksek miktarda ACTH hormonu üretimine yol açan beyindeki hipofiz bezi tümörü
- Akciğer, pankreas ve tiroid bezindeki bazı tümörler
- Böbrek üstü bezlerinin aşırı çalışması veya bu bölgede tümör bulunması
Hipofizdeki bazı tümörler; böbrek üstü bezlerini uyaran ve aşırı kortizol üretimi ile sonuçlanan adrenokortikotropik hormon (ACTH) ismi verdiğimiz bir hormon üretir. Bununla meydana gelen durum da Cushing sendromudur. Bu tümörler genellikle iyi huylu olup, kansere yol açmaz. Bazı kişilerin ise kalıtsal olarak Cushing sendromuna yol açan tümöral oluşumlara yatkınlığı vardır.
Cushing sendromu tanısı nasıl konulur?
Doktor görüşmesinde şikayetlerinize dair detaylı sorular sorulur ve takiben fiziki muayene yapılır. Cushing sendromundan şüphenilmesi durumunda bazı testler yaptırmanız istenir:
- 24 saatlik idrarda serbest kortizol düzeyi: 24 saat boyunca idrar biriktirilir ve serbest kortizol düzeyi ölçümlenir.
- Deksametazon baskılama testi: Test gece 11.00’de deksametazon içeren bir hap alınır. Sonraki sabah da kan kortizol düzeyine bakılır.
- Gece yarısı tükürük kortizol seviyesi ölçümü: Gece yarısı yapılır ve tükürük kortizol seviyesine bakılır. u test gece yarısı yapılan bir testtir.
Bu testlerin sonucunda; Cushing sendromu varlığı ortaya çıkarsa, sebebin bulunmasına yönelik böbrek üstü bezler ve beyin için bazı görüntüleme yöntemleri istenir.
Cushing sendromu tedavi yöntemleri
Cushing sendromu tedavisinde amaç; vücuttaki yüksek kortizol seviyesini düşürmek olup; tedavisi hastalık sebebi doğrultusunda planlanır.
- Kortikosteroid içerikli ilaçların kullanımına bağlı gelişen bir durum varsa, ilaç dozajını azaltılabilir.
- Hastalık nedeni tümör kaynaklı ise cerrahi yol izlenebilir.
- Eğer, tömör dokusu cerrahi yöntemle tamamen çıkarılamazsa radyoterapi uygulanır.
- Radyoterapi yöntemi yeterli gelmezse, kortizol üretimini baskılayan ilaçlar kullanılmaya başlanır.
Bu seçeneklerden hiçbiri hasta için uygun değilse; böbrek üstü bezler cerrahi yöntemle çıkarılabilir. Bu yöntem; kortizol üretimine iyi yönde etki eder; fakat bazı ilaçların ömür boyu kullanılması gerekebilir.
Benzer Yazılar
Diğer adı adrenal yetmezlik olan Addison hastalığı oldukça nadir görülen bir hastalık olup, vücudun bazı hormonları yeteri kadar üretememesi sonucunda ortaya çıkar.
Paratiroid bezi salgıladığı hormonlar sayesinde kandaki kalsiyum seviyesini kontrol eder.
Vücudun faaliyet gösterebilmesi için ürettiği ısıyı; ürettiğinden daha hızlı kaybetmesi sonrasında gelişir. Vücut ısısının tehlikeli bir şekilde düşmesine yol açan bu durum hayati önem taşır.
İnsan vücudu için hayati öneme sahip olan tiroid hormanlarının az ya da çok salgılanması pek çok ciddi sağlık sorununa neden olabilmektedir.
Halk arasında şeker hastalığı olarak bilinen diyabet hastalığı, kandaki şeker seviyesinin normalin üzerine çıkmasına denilmektedir.
İnflamasyon, vücudun herhangi bir hasara karşı verdiği koruyucu bir cevaptır. Akyuvarların insan vücudunu bakteri ya da virüs gibi dış etkenlerden koruması anlamındadır.
Yeni doğan bebeğin topuğundan alınan birkaç damla kan, doğumsal hastalıkların araştırılmasına yardımcı olur. Bu test topuk kanı taraması olarak bilinir.
Beyinde yer alan epifiz bezinden genellikle akşamları yani karanlık olduğunda salgılanan hormona melatonin hormonu denir.
